
رنگ موها از مهمترین و پرکاربردترین محصولات مو در جهان هستند که در بین خانمها و آقایان طرفداران زیادی دارند. حتما شما هم به اینکه فواید و موارد استفاده از رنگ مو چیست آشنا هستید، چون تقریبا در همهی خانهها از رنگ موهای طبیعی یا صنعتی برای زیبایی بیشتر مو و جوانتر نشان دادن سن استفاده میشود. در چند سال اخیر، صنعت تولید رنگ مو به یک سیستم پیشرفته، هدفمند و تخصصی تبدیل شده که بیش از پیش به سلیقه و سلامت مصرف کنندگان اهمیت داده و طیف وسیعی از رنگهای طبیعی تا فانتزی را ارائه میدهد. رنگ موی اصل خارجی طرفداران زیادی در کشور ما دارد. اگر میخواهید در رابطه با رنگ موها اطلاعات بیشتری بدست آورید، خواندن این مقاله را از دست ندهید.
رنگ مو چیست و چگونه تارهای مو رنگ میپذیرند؟
رنگ موها از رنگدانههای طبیعی یا شیمیایی تشکیل شدهاند که طی واکنشهای مشخصی، روی موها مینشینند و رنگ فعلی تارهای مو را تغییر میدهند. در طول صدها سال بشر از مواد گیاهی برای رنگ آمیزی موی خود استفاده کرده و در دنیای مدرن امروزی نیز با کمک رنگ موهای پیشرفته این کار را انجام میدهد. رنگ موها به بشر کمک کردهاند تا تارهای موی سفید خود را با رنگ بپوشاند یا رنگ فعلی موهایش را به رنگی جدید و مطابق مد یا سلیقهی خود تغییر دهد.
پیگمنتهای درون یک رنگ مو، روی فیبرهای مو نشسته یا تا حدودی در لایههای تار مو نفوذ میکنند تا رنگ مو را عوض کنند. بسته به اینکه نوع رنگ مو چیست ، برخی از این رنگها فقط برای یک روز و برخی دیگر در صورت نگهداری درست از مو، تا چندین هفته ماندگاری خود را حفظ میکنند. در کشورهای مختلف دنیا، مردان و زنان به منظور حفظ جلوه جوانی خود، آرایش مو برای شرکت در مراسمها، یا صرفا برای تنوع و زیبایی موهایشان را با تکنیکها و سایههای مختلف، رنگ میکنند.
اگر رنگ فعلی موهایتان روشن باشد، به سادگی میتوانید از سایههای روشن و تیره برای رنگ آمیزی آن استفاده کنید. اما اگر تیره است، میتوان رنگ آن را فقط یک تا دو درجه روشنتر کرد. چون رنگهای روشن روی پس زمینه تیره مو جلوه بصری نداشته و اصطلاحا خود را نشان نمیدهند. پس برای رنگ آمیزی موهای تیره با رنگی بسیار روشنتر، باید ابتدا موها را دکلره یا بلیچ (bleach) کرد.
برای درک اینکه لزوم بلیچ کردن قبل از رنگ مو چیست ، باید گفت که این کار باعث میشود موها رنگدانههای تیره و طبیعی خود را از دست بدهند، سفید شوند و آماده پذیرش هر نوع سایه یا هر رنگ و درجه روشنایی بشوند.
انواع رنگ مو بر اساس منشأ
رنگ موهای گیاهی
رنگ موها میتوانند از مواد طبیعی و کاملا گیاهی درست شده باشند، یا درصد مشخصی از ترکیبات آنها طبیعی باشد، یا تماما از ترکیبات شیمیایی درست شده باشند. در سالیان گذشته و قبل از اینکه رنگ موهای مدرن امروزی پا به بازار جهانی بگذارند، انسانها از پودر برگ، ساقه یا گل خشک شده گیاهان برای رنگ کردن موهای خود استفاده میکردند. نمونهای از این رنگ موهای گیاهی، از حنا، روناس، بابونه، ریواس، پوست گردو و پوست برخی درختان درست میشدند.
برای درک بهتراینکه طرز ساخت و استفاده از این رنگ مو چیست ، میتوانید سراغ آن را از قدیمیتها بگیرید. بشر پودر حاصل از قسمتهای خشک شده یک یا چند گیاه را با آب مخلوط میکرد تا خمیری حاصل شود و به مدت ده دقیقه تا نیم ساعت روی موها میگذاشت تا رنگ بگیرند. با وجود اینکه نتیجه نهایی نمیتوانست به اندازه رنگ موهای شیمیایی ماندگار و پررنگ باشد، یا گاهی در پوشاندن کامل موهای سفید و خاکستری موفق نبود، اما در عوض رنگهایی ارزان، راحت و طبیعی و سالم بودند.
رنگ موهای شیمیایی
نداشتن تنوع لازم در رنگهای گیاهی و همچنین نتایج غیرقابل تضمینی که داشت، باعث شد انسانها به سمت ساخت رنگ موهای جدید شیمیایی جذب شوند. رنگ موهای جدید سایههای بسیار مختلفی را ارائه میدادند که تا مدت زمان قابل توجهی روی تارهای مو میمانده و به خوبی ریشههای سفید مو را میپوشاندند. همچنین برخلاف رنگهای طبیعی، با استفاده از آنها میشد روشنترین و تیرهترین رنگها با تناژهای مختلف را به هم تبدیل کرد.
اما برتری های این نوع رنگ مو چیست؟ یکی دیگر از برتریهای رنگ موهای شیمیایی نسبت به سنتی و طبیعی، این است که رنگ موهای سنتی دریچههای کوتیکولهای مو را مسدود کرده و کار را برای استفاده از رنگهای شیمیایی در آینده، سخت میکنند. به همین دلیل در آینده نمیتوان به راحتی موها را بلیچ کرده و به رنگهای روشن درآورد، اما در رنگ موهای شیمیایی این مشکل وجود ندارد.
با این وجود رنگهای جدید در ابتدا حاوی مواد مضری بودند که برای سلامتی انسان خطر و تهدیدی جدی به حساب میآمدند. پیشرفتهترین و تخصصیترین کمپانیهای سازنده رنگ مو در دنیا بعد از سالها تحقیق و توسعه و با ابداع فرمولهای جدید، از استفاده از این مواد سمی و مضر خودداری کردند.
با این وجود هنوز هم در برخی از کشورها رنگ موهای غیر استاندارد و بی کیفیتی ساخته میشود که اطمینانی برای عاری بودن آنها از این مواد وجود ندارد. به همین دلیل هم قبل از خرید یک رنگ موی خارجی، به تناسب قیمت و کیفیت آن توجه کرده و تنها رنگ موهایی را تهیه کنید که تحت نظر اتحادیه اروپا یا سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شده باشند.
انواع رنگ مو بر اساس ماندگاری
بر اساس ماندگاری رنگ روی موها، یک رنگ مو در سه دستهی موقت، نیمه دائمی و دائمی تقسیم بندی میشوند. در مورد اینکه معیار ماندگاری یک رنگ مو چیست و چرا رنگهای مختلف وجود دارند، در ادامه توضیح خواهیم داد.
رنگ موهای موقتی (Temporary)
رنگ موهای موقت، رنگهای با ماندگاری بسیار کم و حلال در آب هستند که بعد از شستشوی مو، پاک میشوند. به همین دلیل هم به آنها رنگ قابل آبکشی (colour rinses) نیز گفته میشود. مولکولهای رنگدانه در این محصولات، به سبب وزن مولکولی زیاد یا سنگینی خود روی سطح مو رسوب میکنند. این پیگمنتها نمیتوانند به ساختار کوتیکول مو نفوذ کنند تا رنگ اصلی و طبیعی مو را تغییر دهند و همین موضوع تعیین میکند که دلیل موقت بودن این نوع رنگ مو چیست .
این رنگها جزو رنگ موهای غیر اکسیداتیو محسوب میشوند، بدین معنا که مانند دو دسته رنگ موی دیگر حاوی مواد اکسید کننده نیستند. بیشتر این رنگ موها به فرم اسپری یا گچ مو هستند و استفاده از آنها بسیار سریع و راحت است. از آنجا که این رنگها رشتههای مو را سفید نمیکنند، پس نمیتوان از همه سایههای آن بدون محدودیت استفاده کرد. پس فقط رنگهایی که تیرهتر یا 1-2 درجه روشنتر باشند قابل استفاده هستند و از رنگهای بسیار روشن نمیتوان روی موهای تیره استفاده کرد.
این رنگها انتخاب خوبی برای شرایط غیر قابل پیش بینی که نیاز به پوشاندن فوری موهای خاکستری دارید یا میخواهید موهایتان را برای شرکت در یک مهمانی بطور موقت به رنگ خاص درآورید.
رنگ موهای نیمه دائمی (Semi-permanenet)
رنگ موهای نیمه دائمی، ماندگاری متوسط (بیشتر از موقتها و کمتر از دائمیها) دارند. این رنگدانهها میتوانند از فلسهای کوتیکول مو عبور کرده و به داخل آن راه پیدا کنند. اما با توجه به این که نمیتوانند رنگدانههای طبیعی مو متصل شده یا جای آنها را بگیرند، چندان ماندگار نخواهند بود. با فهمیدن اساس کار رنگهای نیمه دائم، مشخص می شود که دلیل ناپایداری رنگ مو چیست و چرا عمر ماندگاری رنگ موهای نیمه دائمی در حدود 4 تا 8 بار شستشوی مو است.
وزن مولکولی این رنگدانهها کمتر از رنگدانههای موقت و بیشتر از پیگمنتهای مورد استفاده در رنگ موهای دائمی است. به همین دلیل تا داخلیترین لایههای مو نفوذ نکرده و نسبتا سطحی باقی میمانند. این رنگ موها بر خلاف رنگهای موقت، باید حداقل 20 دقیقه روی تارهای مو بمانند تا فرصت نفوذ به داخل کوتیکول را داشته باشند. همچنین معمولا یک نرم کننده در پک محصول عرضه میشود که پس از رنگ آمیزی، روی موها بزنید تا رنگ بهتر تثبیت شده و موها مرطوب و نرم شوند.
این رنگ موها هم مانند رنگهای موقتی، اکسید کننده نبوده و رنگ طبیعی موها را از بین نمیبرند.

رنگ موهای دائمی (Permanent)
رنگ موهای دائمی از رنگدانههای با اندازه و وزن مولکولی کم تشکیل شدهاند تا بتوانند به خوبی در کوتیکول یا قشر مو نفوذ کنند. همچنین به دلیل اینکه با رنگدانههای طبیعی مو ترکیب شده و به لایههای عمقیتر مو وارد میشوند، ماندگاری بالایی دارند. این رنگها میتوانند تا چند هفته روی موها بمانند و تا حداکثر 20 بار شامپو زدن از روی مو جدا نشوند.
شاید برایتان این سوال پیش بیاید که تفاوت اصلی این رنگها با بقیه انواع رنگ مو چیست ؟ به غیر از ماندگاری زیاد، تفاوت عمدهی این رنگها با رنگ موهای قبلی، لازمه اضافهشدن مواد اکسیداتیو (اکسیدان) به فرمولشان است. فرایند اکسیداسیون به ماندگاری بهتر رنگ مو، ایجاد رنگ نزدیکتر به سایهی ایدهآل و همچنین فعالیت مواد متصل کننده رنگ مو کمک میکند. بنابراین رنگهایی ایجاد میشود که عمدتا در برابر شستشوی مو با شامپوهای بدون سولفات، مقاوم هستند.
در رنگآمیزی مو با رنگهای دائمی، اسیدیته یا ph نقش مهمی دارد. اسیدیتهی ایدهآل برای رنگ کردن مو باید بین 9.5 تا 10.5 باشد و معمولترین ماده قلیایی که این شرایط را برای رنگ مو فراهم میکند، آمونیاک است. قلیایی کردن محیط باعث میشود پولکهای سطح کوتیکول باز شوند و رنگ مو تا کورتکس مو فرورفته تا با کمک مولکولهای فعال چسباننده به رنگدانههای مو متصل شود.
سوال دیگری که پیش میآید، دلیل تمدید این رنگ مو چیست ؟ معمولا زودتر از اینکه رنگ موهای دائمی از روی سطح مو جدا شوند، رشد مو باعث میشود رنگ اصلی و طبیعی موها نمایان شود و بههمین دلیل هم با وجود دائمی بودن رنگ، باید ریشههای مو را مجددا رنگ کرد یا رنگ مو را بعد از 1 تا 1.5 ماه مجددا تجدید کرد. رنگ موهای دائمی و اکسیداتیو، پراستفادهترین نوع رنگ مو هستند که حدود 90 درصد از رنگ موهای موجود در بازار را به خود اختصاص میدهند.
جدول رنگ مو چیست؟
یک چارت یا سیستم شمارهگذاری جهانی وجود دارد که بیس یا پایهی رنگهای مو را از تیره تا روشن در 10 سطح (در تقسیم بندیهای جدید تا 12 سطح) درجهبندی میکند. کوچکترین عدد یعنی شماره 1 به تیرهترین رنگ مو و عدد آخر که 10 یا برای برخی از شرکتها 12 است، به روشنترین رنگ موی طبیعی تعلق دارد.
کمپانیهای سازنده رنگ مو، رنگ محصولاتشان را مطابق با این سیستم شمارهگذاری بینالمللی مشخص کرده و با یک عدد تعیین میکنند. اما تنوع رنگ موهای تولیدشده بسیار بیشتر از 12 رنگ بوده و تعداد زیادی از آنها رنگ موهایی با تناژ مایل به قرمز یا رنگهای فانتزی هستند. بنابراین در کنار این اعداد که درجه تیرگی یا روشنی رنگ مو را مشخص میکنند، اعداد دیگری نیز وجود دارند که مشخص میکنند تناژ سایه مورد استفاده به کدام رنگ متمایل است.
در زیر، جدول اول و دوم نشان دهنده اعدادی است که درجه تیرگی رنگ موهای طبیعی یا در واقع سطح پایه رنگ را مشخص میکنند. اعداد جدول سوم هم به تناژ اصلی و ثانویه رنگ مو تعلق دارند که در شمارهگذاری رنگها بعد از ممیز قرار میگیرند. این سیستم درجهبندی رنگ مو به شما کمک میکند براحتی رنگ مناسب را انتخاب کرده و همچنین تناژ رنگی مورد نظر را متناسب با نیاز خود خنثی کنید. برای مثال میتوانید از گرم شدن بیش از حد رنگ موهای بلوند جلوگیری کرده و یا تونهای رنگی زرد یا نارنجی را با انتخاب رنگهای متمایل به بنفش و آبی خنثی کنید.
چطور رنگ مناسب را پیدا کنیم؟
سایههای اصلی رنگ مو چیست ؟ سایههای مشکی، خرمایی یا قهوهای، قرمز و بلوند. تناژهای رنگی که عدد مربوط به آنها بعد از ممیز قرار میگیرد، اندکی تغییر در ظاهر این رنگها ایجاد میکند تا سایههای متنوع بسازد. بنابراین رنگهایی مثل بلوند متمایل به خاکستری و یا شامپاینی بوجود میآیند.
آیا رنگ موها مضرند؟
سازمانهای متعدد، رنگ موهای کارخانههای معتبر کشورهای شرقی و غربی را از نظر مواد تشکیل دهنده یا خطرات ایمنی و سلامتی بررسی میکنند. پس در درجهی اول اگر تصمیم دارید موهای خود را رنگ بزنید، حتما از رنگ موی اصل استفاده کنید. زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که رنگ موهای ارزان و تقلبی (فیک) موجود در بازار از نظر سلامتی بررسی شده باشند.
اتحادیه اروپا و سازمان FDA دو مورد از مهمترین سازمانهایی هستند که محصولات آرایشی و بهداشتی را از لحاظ ایمنی و مواد اولیه مورد استفاده در فرمولاسیون آنها بررسی میکند. این سازمانها استفاده از برخی مولکولها و ترکیبات خاص، مواد نگهدارنده، سرطانزا و آلرژیک را که خطر آنها اثبات شده است، در رنگ موها ممنوع کردهاند. اما مضرات رنگ مو چیست ؟
خطرات اولیه استفاده از رنگ موها که بلافاصله بعد از استفاده مشخص میشود، شامل درماتیت تماسی و واکنشهای آلرژیک است. حساسیت نسبت به مواد بکاربرده شده در فرمول رنگ موها میتواند باعث تحریک، خارش و سوزش پوست سر یا سوزش و قرمزی چشمها شود. برخی از رنگ موها باعث ازدیاد ریزش مو میشوند. بههمین دلیل باید قبل از استفاده از رنگ مو، آن را روی پوست آزمایش کرد.
رنگ موهای دائمی از لحاظ مدت زمان بیشتری که روی موها مانده و قدرت نفوذ بیشتری در مو دارند، از نظر سلامتی نسبت به رنگهای نیمه دائم خطر بیشتری دارند. بخصوص رنگهایی مانند P-Phenylenediamine یا PDD که از اکسیداسیون پارادامین مشتق شده و باعث حساسیتزایی میشوند. در ترکیبات تشکیل دهنده این رنگها به دو نام 2-nitro-p-phenylenediamine و 4-nitro-o-phenylenediamine برخواهید خورد که در حال حاضر استفاده از آنها در ساخت رنگ مو در اروپا و ایالات متحده به دلیل پتانسیل بالای سرطانزایی ممنوع است.
اگر میپرسید که مضرات انواع نیمه دائمی و موقتی رنگ مو چیست ، باید بگوییم که پاسخ آلرژیک به این رنگ موها نادر است.